اهمیت بازیافت چیست؟
و صدالبته قبل از همه‌چیز این سؤال بسیار مهم مطرح می‌شود که چرا در دنیای امروزی، بازیافت تنگستن کارباید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است.
“پایان امپراتوری چین در بازار «تنگستن» جهان
مهدی نیکوئی – گروه معدن
معدن بین‌الملل 01 مرداد 1394 – 10:34
فناوری جهان به یاری معادن انگلستان می‌آید. به‌تازگی وب‌سایت «فوربس» خبر از برداشت دوباره از یکی از قدیمی‌ترین معادن فلز این کشور داد، معدنی که بیش از ۷۰ سال بدون استفاده مانده است. معدن «همردون» که در بخش «دوون» انگلستان قرار دارد، درگذشته نام بزرگی در صنعت تولید تجهیزات جنگی به شمار می‌رفت.
از تنگستن استخراجی این معدن در هر دو جنگ جهانی اول و دوم برای افزایش استحکام فولاد موردنیاز توپخانه‌های انگلستان استفاده می‌شد.
باآنکه از «تنگستن» در ساخت لامپ‌های حبابی هم استفاده می‌شود، در فاصله زمانی بین دو جنگ جهانی استخراج از این معدن انگلیسی متوقف شد. در حقیقت آن‌ها، تنگستن را برای زمان قحطی و افزایش تقاضای جهانی حفظ کردند. این اتفاق با نزدیک شدن به پایان جنگ جهانی دوم هم دوباره تکرار شد و انگلستان از تولید تنگستن دست برداشت. به ادعای وب‌سایت فوربس، آنچه باعث علاقه دوباره انگلستان به تولید تنگستن شده، احتمال وقوع جنگ نیست، هرچند این دغدغه همواره وجود دارد. دلیل اصلی انگلستان، کنترل بی‌چون‌وچرای چین بر بازار تنگستن جهان است. درحال‌حاضر با توجه به اینکه چین تولیدکننده بیشترین میزان تنگستن جهان است، بر بازار جهانی این فلز سخت و قیمت‌های آن تسلط دارد.
تنگستن، یکی از مخاطره‌آمیزترین فلزات:
بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی بریتانیا، تنگستن را می‌توان در بین پرخطرترین فلزات جهان مشاهده کرد. این فلز هم مانند بسیاری از عناصر نادر علاوه بر کاربرد نظامی، ارزش اقتصادی بالایی هم دارد. به این دو عامل باید کمیابی نسبی آن در کره زمین و احتمال تسلط یک کشور بر عرضه‌اش را اضافه کرد. تمام این عوامل باعث می‌شود که کشورهای واردکننده آن در قبال شرایط بازار به‌شدت شکننده باشند. درهرصورت، برخلاف سایر عناصر نادر زمین، تنگستن نتوانسته توجه سیاسی ایالات‌متحده و سایر کشورهای غربی را جلب کند چراکه میزان تولید این فلز در این کشورها قابل‌توجه نیست. این موضوع در حالی است که امتیاز این فلز از حیث خطرپذیر بودن آن ۹/۵ از ۱۰ است. البته زمانی هم که توجه این قدرت‌ها به تنگستن افزایش پیدا کرد، به دلیل کمیاب بودن آن و عیار پایین بسیاری از معادن، امکان تولید وجود نداشت. ویژگی‌های اولیه تنگستن چند مورد است: {در دماهای پایین} اکسید نمی‌شود، {آلیاژهای آن} به‌شدت سخت است، چگالی فوق‌العاده بالایی داشته (تقریباً ۲۰ برابر آب) و بالاترین نقطه ذوب را در بین فلزات دارد (۳۴۲۰ درجه سلسیوس) و همچنین برای برخی از کاربردهای این فلز، هیچ جایگزینی وجود ندارد.
۷۱ سال توقف استخراج:
«همردون» که در نزدیکی شهر بندری «پلیموث» قرار دارد، آخرین تولید تنگستن خود را در سال ۱۹۴۴م انجام داد. از آن به بعد، تولیدات معدنی «دوون» با فلزهای وارداتی جایگزین شدند. تلاش‌هایی که در مدت ۷۱ سال تعطیلی این معدن برای بازگشایی آن انجام شد، به دو دلیل شکست خوردند، یکی توجیه اقتصادی نداشتن معدنکاری به دلیل قیمت‌های پایین تنگستن و دیگری مخالفت جوامع محلی با معدنکاری. در این مدت، شرکت‌های بزرگی برای توسعه دوباره آن تلاش کردند. فشار بر معدن کاران بریتانیا به حدی بوده که در ۳۰ سال گذشته بیشتر معادن این کشور بسته‌شده است. معدن کار جدید «همردون» یک شرکت معدنی استرالیایی است که «ولف مینرال» نام دارد. این شرکت نام خود را از یکی از اصلی‌ترین کانسنگ‌های تولید تنگستن یعنی «ولفرامیت» گرفته و معدن «همردون» را در سال ۲۰۰۷م به دست آورد. بااین‌حال تا چند سال در جذب سرمایه‌گذاران ناموفق بود. دلیل این امر هم علاوه بر فشارهای داخلی بریتانیا، ناآگاهی سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش تنگستن بوده است.
وضعیت بازار تنگستن:
این شرکت استرالیایی برنامه دارد که در هرسال ۳۴۵۰ تن تنگستن و ۴۶۰ تن قلع تولید کند. بیشتر تولید آن به چند شرکت آمریکایی و آلمانی پیش‌فروش شده است. این توافق‌های فروش، نشان از موفقیت «همردون» دارد، موفقیتی که مالکان قبلی، نتوانستند آن را به دست آورند. در ماه جاری میلادی فرآیندهای عملیاتی این معدن با تحویل ماده خام به کارخانه فرآوری آن نهایی شد. تولید محصولات نهایی هم تا چند ماه دیگر به سرانجام می‌رسد. شرکت «ولف مینرال» اطمینان دارد که راهی برای سودآوری این معدن پیداکرده، راهی که در آن برای افزایش تقاضای آلیاژهای تنگستن نیاز به شروع یک جنگ نباشد. چین تا پیش از شروع به تولید معدن تنگستن بریتانیا، ۸۰ درصد از تولید جهانی را در اختیار داشت. بااین‌حال، تا سال‌ها از فروش محصولات خام خود اجتناب می‌کرد و تنگستن را به مصرف داخلی خود اختصاص می‌داد.
در حال حاضر هم تبدیل به یک واردکننده محض کانه و کنسانتره آن شده و تنها فلز خالص آن را صادر می‌کند. این سیاست چین، دیگر کشورهای متقاضی کانه تنگستن را مجبور کرده که برای تأمین نیاز خود به دنبال عرضه‌کنندگان دیگری باشند. در حال حاضر هم بسیاری از کشورهای صنعتی جهان اقدام به واردات کانه تنگستن و فلز خالص آن می‌کنند. دلیل این موضوع هم دستیابی این کشورها به فناوری‌های موردنیاز برای فرآوری تنگستن است. روسیه هم تولید تنگستن دارد اما ۷۰ درصد از محصولات خام خود را به مصرف داخلی اختصاص می‌دهد. این شرایط، بازار را برای ورود بریتانیا آماده کرده است. راسل کلارک، مدیرعامل شرکت بهره‌بردار از معدن همردون، پیش‌بینی می‌کند که در سال‌های آینده قیمت جهانی تنگستن تا ۵۰ درصد قیمت کنونی افزایش پیدا کند.
وی دلیل این برآورد خود را محدودیت عرضه و افزایش تقاضا می‌داند. کلارک عنوان می‌کند که با توجه به آنکه تقاضا برای تنگستن در هرسال بین ۴ تا ۵/۵ درصد افزایش پیدا خواهد کرد، نیاز است که در هرسال معدنی به‌اندازه «همردون» آغاز به کار کند تا تعادل عرضه-تقاضا از بین نرود، اتفاقی که امکان وقوع آن وجود ندارد. وضعیت مساعد شرکت «ولف» در بورس استرالیا هم نشان‌دهنده خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به آینده تنگستن و معدن قدیمی آن در بریتانیا است. ارزش سهام این شرکت از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون، ۴۵ درصد رشد را تجربه کرده است.
درهرصورت، شروع تولید تنگستن بریتانیا باعث افزایش قدرت این کشور در بازار جهانی می‌شود و از تسلط چین بر قیمت‌ها و وضعیت بازار می‌کاهد. ایران به دلیل نداشتن ذخایر قابل‌توجه تنگستن و همچنین سطح پایین تقاضا برای این محصول، تأثیر زیادی از شرایط بازار نخواهد پذیرفت. بااین‌حال کشورهایی مانند ایالات‌متحده امریکا، آلمان و ژاپن بیشترین نفع را از تغییر وضعیت بازار کسب خواهند کرد. این کشورها به دلیل تمرکز بر صنایع نظامی و هوافضا و واردات قابل‌توجه تنگستن، به‌شدت در مقابل تغییرات آن شکننده هستند و تثبیت بازار، به نفع آن‌ها خواهد بود.”
“تنگستن یک فلز دیرگداز است که به لحاظ داشتن خواص بسیار استثنایی به‌صورت یک فلز استراتژیک در آمده است. کانی‌های اصلی تنگستن شئلیت و ولفرامیت هستند و اکثر ذخایر تنگستن دنیا و به‌ویژه ایران دارای عیار کمتری از 1 درصد WO3 هستند، بنابراین تولید فلز تنگستن از این ذخایر دربرگیرنده فرآیندهای پیچیده و پرهزینه است. اولین مرحله ، تولید کنسانتره ای با عیار مناسب از سنگ کم‌عیار تنگستن است. معمولاً از روش‌های جدایش ثقلی، جدایش مغناطیسی و فلوتاسیون برای تولید کنسانتره استفاده می‌شود. عملیات پالایش کنسانتره شئلیت و تولید فلز تنگستن شامل مراحل، عمل‌آوری کنسانتره و تولید تنگستات سدیم، حذف ناخالصی‌ها از محلول تنگستات سدیم، تولید آمونیوم پاراتنگستات و تولید پودر فلز تنگستن از آمونیوم پاراتنگستات می‌باشد. در این تحقیق محدودیت‌ها، معایب و مزایای روش‌های مختلف تولید کنسانتره تنگستن و فلز تنگستن موردبررسی گرفته است .”
